Karaca Ahmet Sultan

Sivrihisar’a yerleşen Karaca’lar ile ilgili elde mevcut ilk bilgiler Karaca Ahmet Sultan ile başlamaktadır. Bu kişi Osmanoğullarından Orhan Gazi(1288-1359) devrinde yaşamıştır. Nitekim Orhan Gazi’nin annesi Malhatun adına Günyüzü ilçesinde Kozağacı köyünde bir vakfiye bulunmaktadır.

Sivsihisar da doğup büyüyen karaca Ahmet eğitimini ünlü Seyit Hoca (Seyit Nurettin) nın yanında yapmıştır; ondan dersler alarak yetişmiştir.

Sivrihisar’da ilk medreseyi 1300 yılında Seyit Nurettin açmış, Karaca Ahmet’te burada okumuştur. Seyit Nurettin, Malazgirt savaşından sonra Sivsihisar’a gelip yerleşen bir bilgindir. Sivrihisar’da kendisinin kurduğu Selçuklu Medresesinde hocalık yapmıştır. Burada yüzlerce öğrenci yetiştirmiş ve onlara ecazet vermiştir. Bunlar arasında sivrilerek üne kavuşan Karaca Ahmet Sultan olmuştur.

Bilindiği gibi İslam kültüründe, Seyyid sözcüğü, Hazreti Muhammed’in soyundan gelenlere verilen bir isimdir.

Hacı Bektaş-ı Veli(1242-1337) Sivrihisar’ı ziyaret ederek, halkın Ahiliği kabul edip, kendisine katılmasını istemiştir. Bu istek kabul görmüş ve arkasından Seyyid Hoca ile Karaca Ahmet, Ahi reisleri pozisyonuna yükseltilmişlerdir. Kol gücü ile çalışan , alın teri ile kazanan ve teşkilata bağlı esnaf ve sanatkarlara ‘Ahi’ denilirdi.

Ahilik teşkilatı ilk kuruluşunda sadece tabaklık ve dericilik işiyle uğraşanları içine alan bir kurum iken, gittikçe genişleyip 32 mesleği kapsamıştır. Bu kurumda Ahi babalarının otoritesi ve yetkisi büyüktü. Mesleğe girip, yeterli ehliyet ve beceri kazananlar Ahi babasının başkanlığında, bir jüri tarafından sınava tabi tutulurlar ve başarılı olanlar baba’nın elinden icazet ve izin belgesi alırlardı.

Sivrihisar’da Ahilik geleneği uzun süre ve yakın zamana kadar Tabaklık (sepicilik, dericilik) mesleğinde sürdürülmüş ve çok yararlı ve başarılı olmuştur.

Biz tekrar Seyyid Hocaya dönelim. O kızı Fatma Nuriye bacı’yı yanında yetiştirerek Ahi reisi olan Karaca Ahmet ile evlendirmiştir. Daha sonra bu karı koca ‘sultan’ adıyla anılmaya başlamıştır. Karaca Ahmet Sultan ve Sultan Fatma Nuriye şeklinde.

Karaca Ahmet Sultan’ın ahiliği benimsemiş 70,000 müridi olduğu, bunların bir kısmının Sakarya vadisinde yaşadıkları kayıtlıdır.

Ömrü Sivrihisar ve Sakarya vadisindeki yerleşim yerlerinde geçen Karaca Ahmet Sultan’ın eşinin Sivrihisar Kurşunlu mahalledeki Seyit hamamını yaptırdığı zannediliyor. Bu hamamın Fatma Nuriye Sultanın babası Seyyid Nurettin tarafından yapıldığı da rivayet olunur. Söz konusu hamam bugün de aynı adla anıldığına göre bu aile tarafından yaptırılmış olması akla yakındır.

Öte yandan Seyyid hamamının Nasrettin Hoca’nın kızı tarafından yaptırıldığını öne süren görüş de vardır. Bu görüşü savunanlar, Hocanın kızının kabrinin hamama bitişik oluşuna görüşüne dayanırlar.

Karaca Ahmet Sultan’ın eşi Fatma Nuriye’nin kabrinin de Seyit hamamına bitişik olduğu öne sürülmektedir. Bu görüş akla yakındır. Çünkü kendilerinin yaptırdığı hamama bitişik bir kabir olabilirken, Nasrettin Hoca’nın kızının kabriyle karıştırılmış da olabilir. Zira Sultan Fatma Nuriye’nin mezarının Ahiler Köyünde olduğunu öne sürenler de vardır. Bu görüş de akla yakındır. Çünkü onun kocası bir Ahi şeyhiydi. Bu nedenle bir süre yaşadığı ve öldüğü köye Ahiliği yayan bir aileye ve reislerine izafeten Ahiler köyü denilmiş olabilir. Bugün halk arasında Aşağı Ada olarak bilinen Ahiler köyü 1486 tarihli bir haritada aynı isimle yer almaktadır.

Kısaca Ahmet Sultan ile Sultan Fatma Nuriye’nin kızlarının kabri ise Kurt Şeyh (Yukarı Ada) köyündedir. Bu köyde Sakarya vadisinde ve Ahiler köyünden 4 km uzaktadır.

Kurt Şeyh köyünün gelirinin bir kısmının Kraca Ahmet Sultan’a ait olduğunu bildiren bir vakıfnameden, onların bu köylerde yaşadıkları ve etkin oldukları anlaşılmaktadır.
Karaca Ahmet Sultan’ın ölüm yeri ise gene Sakarya vadisinde Polatlı ilçesine bağlı Beylikköprü’ye 4-5 km uzaklıkta ve kuzey yönde bugün dahi Karaca Ahmet adıyla anılan köy olduğu anlaşılmaktadır. Kabrin bu köyde olduğuna dair inanılır kayıt vardır.

Sultan Karaca Ahmet’in büyük serveti olduğu tevatür edilir.

Sultan Karaca Ahmet hakkında daha detaylı bir bilgi için bakınız.

Sultan Karaca Ahmet Dergahı . Daha Detaylı bilgi için seçiniz.