1 Mart 2009 Pazar

Mevlana Kasım Veliyüddin (1350-1415)

Askeroğlu atalar zincirinin tabanındaki ilk isim Kasım Veliyüddin dir. Bu kişi aslen Sivrihisar'lı olup, buraya gelip, yerleşen Türkmen aşiretlerinden birine mensuptur. Türkmen olan oğuzların 24 boyudan hangisine ait olduğunu bilemiyoruz.

Kasım Veliyüddin 1350-1415 tarihleri arasında yaşadığına göre Türkmen aşireti Sivrihisar’a bu tarihlerden en çok 200 yıl önce gelmiş olabilir.

Osmanlı Padişahı 1.Murat, Yıldırım Beyazid, Çelebi Mehmet I, dönemlerinde yaşayan muhtemelen 1402 yılında Timur ile yapılan ve diğer türkmen beylerinin savaş sırasında Timur'un tarafına geçmesiyle, Osmanlı'nın yenilgisiyle sonuçlanan Ankara savaşında yer alan Mevlana Kasım Veliyüddin, Sivrihisar'lıdır.

Kasım Veliyüddin, tahsilini de burada yapmıştır. O zamanlarda ilçede henüz ne tam anlamıyla Selçuklu egemenliği sona ermiş, ne de tam olarak Osmanlı hükümranlığı kurulabilmişti.

Osmanlılardan Fetret Döneminde Sivrihisar dolayların da bir siyasi boşluk hüküm sürüyordu. Bu siyasi boşluk 1415 yılında Çelebi Mehmet I döneminde Sivrihisar’ın mutlak ve sürekli Osmanlı egemenliğine girmesiyle ortadan kalkmış ve ülkede Osmanlı hukuk düzeni kurulmuştur. Bu düzende de Vakıflar Kurumu tam anlamıyla işlerlik kazanmıştır. Bu düzende Kasım Veliyüddin Efendiye Mevlana ünvanı verilmiştir. Mevlana, efendimiz anlamına gelmektedir. Bu ünvan ancak bazı sarıklı ülamaya veriliyordu. Ulema diye o zamanın bilginlerine, müderrislerine ve kadılarına deniyor ve bu kişilerin özel giysi giyme yetkileri bulunuyordu. Bu açıklamalardan Kasım Veliyüddin’in zamanın önemli simalarından biri olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu tarihlerde henüz Askeroğlu lakabından bahseden yoktur.

Veliyüddin’e 2.Murat’ın nişanıyla mülkiyet üzere Eserköy’deki 4 hane ile 2 bağ verilmiştir. Bu mülk Sultan Fatih Mehmet zamanında Tımar’a dönüştürülmüş, ancak Sultan 2.Bayezit tarafından, Mevlana Lütfullah torunu Seyfullah Çelebi’ye mülk olarak iade edilmiştir.

Buradan anlaşıldığına göre bu sülalenin Eserköy deki yaşamları Veliyüddin, Hafıziddin, Lütfullah, Nimetullah ve Seyfullah Çelebi zamanlarında devam ederek yaklaşık 150 yıl sürmüştür. Ancak onların Hafızıddin zamanında Eseköy’den Yavşan’a intikal ettikleri ileri sayfalarda görülecektir. Onlar, muhtemelen Eserköy’deki mülklerini ellerinde tutarak, Yavşan da yaşamaya devam etmiştir.

Mevlana Kasım Veliyüddin'in döneminin en önemli olayı Timur ile Yıldırım Beyazid arasında Ankara Çubuk ovasında yapılan ve Yıldırım'ın yenilgisiyle sonuçlanan savaştır.

Osmanlı'da Tımar sistemiyle oluşturulan ordunun önemli parçalarından birisi de sipahilerdi.

Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 Türk devleti