Yavşan yaylasının suyu Yürek adı verilen bir kaynaktan gelir. Yürekte birkaç yerden sızarak toplanan su, güney tarafında bir kedi gerzinden gelen suyla birleşerek yaylaya kadar gelir. Eskiköy den gelen bu su yeni gerz ile Yavşan a kadar gelmekteydi. Ancak aradan geçen 600 yıl içerisinde gerz toprağın derinliklerinde kalmıştır. Bu su Hafıziddin’in Eserköy’den Yavşan a taşınmasıyla birlikte Hafıziddin yada Lütfullah tarafından ayni gerz ile getirilmiştir. Yavşan çeşmesinden akan su, Eserköy’ün olup bu suda Hafıziddin ile babası Veliyüddün’in hakları vardır. Onlar bu haklarını, sonraki hayatlarını geçirecekleri Yavşan için kullanmışlardır.
Su gerzinin yolu zamanla dere yatağına dönüşmüş ve kuvvetli bir selin, dereyi yarması sonucu, oldukça derinden tesadüfen ortaya çıkmıştır. Yavşan çeşmesinin bugünkü yerine 1.Ahmet döneminde yaklaşık 200 yıl önce getirildiği zannediliyor.Çeşmenin üzerindeki 1932 tarihi, onun onarıldığı tarihi göstermektedir. Çeşme ilk olarak 1932 yılında ardından 1940 yıllarında onarılmış ve Olukludere suyu da demir borularla Yavşan a getirilmiştir.
Su gerzinin yolu zamanla dere yatağına dönüşmüş ve kuvvetli bir selin, dereyi yarması sonucu, oldukça derinden tesadüfen ortaya çıkmıştır. Yavşan çeşmesinin bugünkü yerine 1.Ahmet döneminde yaklaşık 200 yıl önce getirildiği zannediliyor.Çeşmenin üzerindeki 1932 tarihi, onun onarıldığı tarihi göstermektedir. Çeşme ilk olarak 1932 yılında ardından 1940 yıllarında onarılmış ve Olukludere suyu da demir borularla Yavşan a getirilmiştir.
İçimi daha yumuşak olan Olukludere suyu, yaz kış aynı debiyi korurken, Yürekten gelen suyun debisi mevsimlere göre değişmektedir. Bunun nedeni suyun toplama havzası olan Eskiköy ve Kayalıdağın yetersiz oluşudur. Bu havzaya kışın kar ne kadar çok yağarsa , su o kadar bol olur. Yağan yağmurlar suyu pek etkilemez. Bu suyun içimi diğerine oranla biraz daha serttir.
Yürek’ ten ve Şarapana’dan gelen suyun analizinden çıkan değerler.
Yürek’ ten ve Şarapana’dan gelen suyun analizinden çıkan değerler.
Yürek suyuSuyun içerdiği soda 116 litre/mgr olup reaksiyonu alkalidir. Alman sertlik derecesine göre litrede 8,4 mgr CaO vardır ve hafif sert sudur. Klor miktarı ise 10 litre/mgr bulunmuştur. Bu verilere göre söz konusu su hafif sert su sınıfına girmektedir. Klor daha ziyade Mg bğlıdır. Sülfat, nitrat, fosfat yok denecek derecedir.Şarapana suyuBu su daki klor miktarı 12 mgr/litre dir. Buna göre bu su sert sudur. Sertliğine rağmen klorunun az oluşu, bu sertliğin sülfat anyonundan gelmiş olduğu ihtimalini doğruluyor.İyi bir su olarak kabul edilemez.
Suların sertlik derecelerinin değerlendirilmesinde kullanılan Alman sertlik skalası şöyledir:
Yumuşak su 0 - 5
Hafif sert su 5 - 10
Sert su 10 - 20
Çok sert su 20 - 40
içimi kötü su 40 dan fazla
