(Resim: Sivrihisar halkı tarafından satın alınmış ilk uçağımız)Atatürk’ün özel not defterine kendi el yazısı ile şöyle bir not düşülmüş:
“Sivrihisar’dan tayyare bedeline verilmek üzere Osmanlı Bankası’na 4 bin lira çeki Eskişehir Mebusu Mehmet Efendi’dedir. (Fevzi Paşa’ya verilecektir.)”
Kurtuluş Savaşı dönemi. Tüm Anadolu gibi Sivrihisar da yokluk ve Yunan işgalinin altında ezilmiş... Buna rağmen o günkü Sivrihisarlılar orduya uçak alımı için dört bin lira toplayıp Ankara’ya gönderiyorlar. Sivrihisarlıların ne kadar fedakar ve Kuvayi Milliye’nin destekçisi olduğunun göstergesi...
Sonradan anılarını yayınlayan Sovyet Diplomat S. İ. Aralov da şunları anlatıyordu:
“27 Mart 1922 sabah özel bir vagonla Biçer İstasyonu’na hareket ettik. Biçer’den Sivrihisar’a otomobille gittik. Sivrihisar kasabası, Milli Kurtuluş Savaşı’nda hizmetleri dokunmuştur. Halkın topladığı para ile bir uçak satın alınmış, cepheye gönderilmiştir. Kasabayı ziyaretimiz sırasında uçak, Kasaba’nın göklerinde uçmakta idi.
Tahsin Özalp de 1960’da yayınlanan “Sivrihisar Tarihi” adlı kitabında şöyle der: “1335 Senesi sonunda ilk tayyareyi Sivrihisar almış, orduya ihdas etmek şerefini kazanmıştır”
Evet, Kurtuluş Savaşı’nda halkın orduya ilk uçağı alma şerefi Sivrihisar’ındır. Bu büyük olay her nedense zaman içerisinde unutulmuş, yeni nesillere intikal edememiş, onlara bu gururu taşıma fırsatı verilmemiştir.
Turgut Özakman’da uçak olayı ile ilgili olarak: “Çift kanatlı, Fransız yapımı Bregue 14-2B marka uçak dedi. Ahmet Atuk’un “Havacılık Tarihinde Türkler’ adlı eserin ikinci cildinde bu uçakların l921’de İtalyanlar’dan Adana’da silahsız olarak teslim alındığı, Konya’ya getirilerek makineli tüfek monte edildiği anlatılıyor.
Bu uçakları kullanan Halim Canko’nun mezarı Eskişehir Şehitliğindedir.
(Resim: İlk kullanılan uçağın maketi. Sivrihisar dörtyolda.)
